Biuro Pełnomocnika Rządu do Spraw Osób Niepełnosprawnych - Rynek pracy

Współczynnik aktywności zawodowej: 34,2%,

Wskaźnik zatrudnienia: 32,2%

Stopa bezrobocia: 6,0%

(GUS BAEL – dane średnioroczne za 2022 r. dla osób niepełnosprawnych w wieku produkcyjnym ekonomicznym tj. 18-59/64)

 

WYNIKI BADANIA AKTYWNOŚCI EKONOMICZNEJ LUDNOŚCI

Wyniki Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności wskazują, że w 2022 roku w porównaniu z rokiem poprzednim współczynnik aktywności zawodowej osób niepełnosprawnych w wieku produkcyjnym wzrósł o 1,3 pkt. proc. i uplasował się na poziomie 34,2%.    

Dodatkowo w roku 2022 zanotowano  poziom stopy bezrobocia osób niepełnosprawnych w wieku produkcyjnym na poziomie – 6,0%. Tym samym stopa bezrobocia spadła o 0,9 pkt. proc. 

 Zmiany w kierunku wzrostu wskaźnika zatrudnienia, który w 2022 roku w porównaniu z rokiem 2021 wzrósł o 1,5 pkt. proc. do poziomu 32,2%. W roku 2022 liczba aktywnych zawodowo osób niepełnosprawnych w wieku produkcyjnym liczyła 504 tys., z czego 474 tys. stanowiły osoby pracujące, a 30 tys. osoby bezrobotne. Tym samym pracujące osoby niepełnosprawne stanowiły 94,0%  osób niepełnosprawnych aktywnych zawodowo w wieku produkcyjnym.

Mimo pozytywnych zmian w zakresie aktywności zawodowej osób niepełnosprawnych na przestrzeni lat – ich aktywność zawodowa nadal znacząco odbiega od aktywności zawodowej osób sprawnych. W 2022 r. współczynnik aktywności zawodowej osób sprawnych w wieku produkcyjnym wynosił 83,8%, wskaźnik zatrudnienia 81,3% a stopa bezrobocia 2,9%. Różnica między wskaźnikiem zatrudnienia osób sprawnych a niepełnosprawnych w wieku produkcyjnym wyniosła 49,6 pkt proc. a między stopą bezrobocia tych dwóch grup – 3,1 pkt proc.

Należy dodać, że wartość współczynnika aktywności zawodowej jest ściśle powiązana zarówno z liczbą osób pracujących jak i bezrobotnych, a przekroczenie progu 27% tego wskaźnika w latach 2012-2014 było spowodowane m.in. wzrostem bezrobocia.

 Dla osób niepełnosprawnych w wieku 16 lat i więcej powyższe wskaźniki w 2022 roku kształtowały się następująco: współczynnik aktywności zawodowej – 20,1%, wskaźnik zatrudnienia – 19,0%, stopa bezrobocia – 5,5%.  Zatem w porównaniu z 2021 r. współczynnik aktywności zawodowej I wskaźnik zatrudnienia nieznacznie wzrósł o 0,6 pkt. proc., a stopa bezrobocia zmniejszyła się o 0,5 pkt. proc.

Uwaga:
Należy zwrócić uwagę na zmianę definicji w BAEL od I kwartału 2021 - pytania o aktywność w badaniu dotyczą osób w wieku 15-89 lat., zmieniła się definicja osoby pracującej, co rzutuje ostatecznie na liczbę osób pracujących, bezrobotnych i biernych zawodowo oraz na wskaźniki. GUS informuje, że dane od I kw. 2021 są nieporównywalne z wcześniejszymi szeregami czasowymi.

Informacja o zmianach w badaniu od 2021 roku została opublikowana na stronie GUS:
https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/rynek-pracy/pracujacy-bezrobotni-bierni-zawodowo-wg-bael/informacja-glownego-urzedu-statystycznego-na-temat-zmian-wprowadzanych-od-2021-r-w-bael,35,1.html 

Wykres: Aktywność ekonomiczna osób niepełnosprawnych w 2022 roku (%)

 

Źródło: Opracowanie własne Biura Pełnomocnika Rządu do Spraw Osób Niepełnosprawnych na podstawie danych BAEL GUS.

 

DANE Z SYSTEMU OBSŁUGI DOFINANSOWAŃ I REFUNDACJI PFRON

W prowadzonej przez Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych Ewidencji Zatrudnionych Osób Niepełnosprawnych w grudniu 2019 roku było zarejestrowanych 247,0 tys. pracowników niepełnosprawnych, których wynagrodzenia są dofinansowywane ze środków PFRON, co odpowiada 235,2 tys. etatów, w tym: na chronionym rynku pracy 100,2 tys. osób i 96,5 tys. etatów oraz na otwartym rynku pracy  146,8 tys. osób i 138,7 tys. etatów.

W ostatnich latach wyraźnie zmniejsza się dysproporcja między zarejestrowanymi w SODiR PFRON pracownikami niepełnosprawnymi z otwartego i chronionego rynku pracy. Jeszcze w grudniu 2013 r. udział pracowników zakładów pracy chronionej w stosunku do ogółu pracowników niepełnosprawnych, zarejestrowanych w SODiR wynosił 66,2%, tymczasem w grudniu 2019 r. po raz kolejny udział pracowników z otwartego rynku pracy w stosunku do ogółu pracowników niepełnosprawnych był większy od udziału pracowników z rynku chronionego.

 

DANE Z BEZROBOCIA REJESTROWANEGO

W powiatowych urzędach pracy na dzień 31 grudnia 2019 r. było zarejestrowanych 66,9 tys. osób niepełnosprawnych, w tym: 57,5 tys. bezrobotnych, z których 10,1 tys. posiadało prawo do zasiłku oraz 9,4 tys. poszukujących pracy i niepozostających w zatrudnieniu. Osoby niepełnosprawne stanowiły 6,6% wszystkich osób bezrobotnych oraz 40,9% wszystkich osób poszukujących pracy, niepozostających w zatrudnieniu, zarejestrowanych w PUP.  W stosunku do grudnia 2018 r. liczba osób niepełnosprawnych zarejestrowanych w ramach Powiatowych Urzędów Pracy w grudniu 2019 roku była mniejsza o 4 543 takie przypadki.

Według danych na koniec 2019 r. wśród zarejestrowanych bezrobotnych osób niepełnosprawnych 1,4 tys. (2,4%) miało znaczny stopień niepełnosprawności, 20,8 tys. (36,2%) – umiarkowany stopnień niepełnosprawności, a 35,3 tys. (61,4%) – stopień lekki.  

 Wśród osób niepełnosprawnych zarejestrowanych jako poszukujące pracy 2,2 tys. (23,3%) miało orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności, 5,9 tys. (62,4%) – o umiarkowanym i 1,3 tys. (14,3%) – o lekkim stopniu.

Wykres: Bezrobotne osoby niepełnosprawne zarejestrowane w powiatowych urzędach pracy wg stopnia niepełnosprawności w końcu 2019 r

 

 

Źródło: Sprawozdanie MRPiPS-07 za II półrocze 2019 r.; opracowanie własne Biura Pełnomocnika Rządu do Spraw Osób Niepełnosprawnych.

 

DANE POCHODZĄCE Z BADANIA STANU ZDROWIA LUDNOŚCI POLSKI 2014

Według wyników Europejskiego Ankietowego Badania Zdrowia (European Health Interview Survey – EHIS) w 2014 roku w Polsce było 7 414 tys. osób niepełnosprawnych biologicznie w wieku 15 lat i więcej, tj. osób w tym wieku, które zadeklarowały ograniczoną zdolność wykonywania czynności jakie ludzie zwykle wykonują (zgodnie z jednolitą dla UE definicją zastosowaną w badaniu uwzględniono zarówno poważne jak i mniej poważne ograniczenia, powodujące niemożność wykonywania ww. czynności, przez okres co najmniej ostatnich 6 miesięcy). Wśród tak zdefiniowanej liczby osób niepełnosprawnych biologicznie 1 817,8 tys. stanowiły osoby pracujące, 294,9 tys. osoby bezrobotne, a 5 296,3 tys. osoby bierne zawodowo.

Warto wskazać, że w zależności od przyjętego kryterium niepełnosprawności biologicznej (a ściślej poziomu ograniczeń) populacja osób niepełnosprawnych w Polsce może liczyć od 4,9 mln osób do 7,7 mln osób.

 

Stan zdrowia ludności Polski w 2014 r.

Osoby niepełnosprawne na rynku pracy 2017 pdf 1,7 MB