Biuro Pełnomocnika Rządu do Spraw Osób Niepełnosprawnych - Opłacanie składek od stycznia 2022 r.

Osoba niepełnosprawna prowadząca działalność gospodarczą ma prawo do refundacji części lub całości składek na ubezpieczenie emerytalne lub rentowe.

Warunki refundacji i margines opóźnienia

Warunkiem otrzymania refundacji jest opłacenie składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe w całości,  terminowo oraz nie później niż w dniu złożenia wniosku Wn-U-G.

Na potrzeby refundacji za składki opłacone terminowo uznaje się składki opłacone w terminie ustawowym lub składki opłacone z opóźnieniem nie dłuższym niż 14 dni.

Opłacanie składek

W przypadku składek okresem, za który opłaca się składki, jest miesiąc, w którym była prowadzona działalność gospodarcza.

Dotychczas większość wnioskujących o refundację opłacała składki w terminie do 10. dnia następnego miesiąca. Od rozliczeń za styczeń 2022 r. nowe terminy płatności składek to:

• termin do 15 dnia następnego miesiąca - dla płatników posiadających osobowość prawną, m.in.: spółek kapitałowych (spółek akcyjnych i spółek z o. o.), spółdzielni;
• termin do 20 dnia następnego miesiąca - dla pozostałych płatników składek, a więc płatników opłacających wyłącznie składki na własne ubezpieczenia (m.in. wspólników spółek), przedsiębiorców i innych podmiotów nie posiadających osobowości prawnej, które zatrudniają innych ubezpieczonych, w tym spółek osobowych (spółki: jawnej, partnerskiej, komandytowej, komandytowo-akcyjnej).

Zatem tylko w bardzo nietypowych sytuacjach terminem tym będzie mógł być 15. dzień następnego miesiąca. Oznacza to, że w większości przypadków termin ten został wydłużony do 20. dnia następnego miesiąca.

Skutkiem tego jest również przesunięcie – o 10 dni – marginesu opóźnienia.

Synchronizacja terminu składania wniosku Wn-U-G

Okresem sprawozdawczym, tj. okresem, za który przysługuje refundacja, jest miesiąc prowadzenia działalności gospodarczej. Obecnie wniosek Wn-U-G składa się do ostatniego dnia miesiąca, w którym przypadał termin płatności składek dotyczących działalności gospodarczej.

W każdym miesiącu termin ten wypada wcześniej niż przesunięty margines opóźnienia.

Przykład 1a. Składki za styczeń 2022 r. są płatne do 21 lutego 2022 r. (20 lutego to niedziela), margines opóźnienia trwa do 7 marca 2022 r., a termin złożenia wniosku to 28 lutego 2022 r.

Przykład 2a. Składki za luty 2022 r. są płatne do 21 marca 2022 r. (20 marca to niedziela), margines opóźnienia trwa do 4 kwietnia 2022 r., a termin złożenia wniosku to 31 marca 2022 r.

Są to sytuacje nieprawidłowe, ponieważ wnioskodawca nie może skorzystać z marginesu opóźnienia bez obawy przed utratą refundacji.

Dlatego zostały podjęte prace nad zmianą rozporządzenia w sprawie refundacji składek na ubezpieczenia społeczne osób niepełnosprawnych. Obecnie projekt jest już na końcowym etapie, po wszystkich uzgodnieniach.

Po zmianie rozporządzenia:

• termin złożenia wniosku zostanie przesunięty o miesiąc (na ostatni dzień miesiąca następującego po miesiącu płatności składek),
• termin złożenia wniosku za styczeń 2022 r. zostanie przesunięty na 30 kwietnia 2022 r.

Nowy termin złożenia wniosku

Wydłużenie o miesiąc terminu złożenia wniosku Wn-U-G w § 6 ust. 1 zmienianego rozporządzenia (oraz odpowiednio w bloku informacyjnym i objaśnieniu nr 25 do wniosku Wn-U-G) synchronizuje wspomniane terminy, zachowuje przyzwyczajenia adresatów prawa do wnioskowania o refundację do ostatniego dnia miesiąca i zapewnia im więcej czasu na złożenie wniosku.

Jednocześnie, nie wyłączy to wnioskowania o refundację np. w okresie sprawozdawczym w pierwszym dniu po zakończeniu działalności (gdy w tym dniu zostały opłacone składki).

Przykład 2b. Składki za luty 2022 r. są płatne do 21 marca 2022 r. (20 marca to niedziela), margines opóźnienia trwa do 4 kwietnia 2022 r., a termin złożenia wniosku to 30 kwietnia 2022 r.

Nowy termin złożenia wniosku za styczeń 2022 r.

Termin złożenia wniosku za styczeń 2022 r. zostanie przesunięty na 30 kwietnia 2022 r.

Dlatego wnioskodawcy, którzy skorzystają z pełnego 14-dniowego marginesu opóźnienia – będą mogli skorzystać z refundacji. Dotyczy to także sytuacji, gdy przed wejściem w życie zmian do rozporządzenia opóźnią się ze złożeniem wniosku Wn-U-G (a złożą go do 30 kwietnia 2022 r.).

PFRON będzie jednak musiał poczekać z wypłatą refundacji do wejścia w życie rozporządzenia.

Przykład 1b. Składki za styczeń 2022 r. są płatne do 21 lutego 2022 r. (20 lutego to niedziela), margines opóźnienia trwa do 7 marca 2022 r., a termin złożenia wniosku to 30 kwietnia 2022 r.

Zmodyfikowane stare wzory Wn-U-G

Przez 4 miesiące po wejściu w życie zmian wynikających z rozporządzenia należy składać wnioski na dotychczasowych wzorach, jednak w nowych terminach. Dlatego PFRON zmieni objaśnienia do poz. 44 Wn-U-G (termin opłacenia składek) i w bloku informacyjnym (termin składania wniosku).

Dodatkowo wnioskodawcy będą mogli składać Wn-U-G bez wyszarzeń i obramowań. Wynika to z tego, że niektórzy wypełniają formularze w tzw. odwróconym kontraście (jasny tekst na ciemnym tle) lub niektóre wersje kolorystyczne są dla nich stresogenne. Dlatego usunięcie tych elementów może polepszyć dostępność i komfort wypełniania tych wniosków. 

Nowy wzór Wn-U-G

Nowy, w pełni dostępny, wzór Wn-U-G będzie składany po wspominanym 4-miesięcznym okresie wdrożeniowym w odniesieniu do dokumentów zwykłych za okresy sprawozdawcze od 2022 roku oraz do korekt.

Podstawy prawne

1. 25a ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2021 r. poz. 573, z późn. zm.) – z tego przepisu wynika prawo do refundacji oraz uzależnienie prawa do refundacji od opłacenia refundowanych składek w całości najpóźniej w dniu złożenia wniosku,
2. 47 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 423, z późn. zm.) w brzmieniu nadanym art. 8 pkt 4 lit. a ustawy z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 2105, z późn. zm.) – z tego przepisu wynikają wydłużone terminy do opłacania składek na ubezpieczenie społeczne,
3. 25a ust. 4 ustawy o rehabilitacji – z tego wynika 14-dniowy margines opóźnienia w opłaceniu składek, który nie powoduje utraty prawa do refundacji,
4. 6 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 stycznia 2009 r. w sprawie refundacji składek na ubezpieczenia społeczne osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1218, z późn. zm.) – ten przepis określa termin składania wniosku Wn-U-G,
5. 29 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, który odsyła do art. 12 § 5 Ordynacji podatkowej – z tego przepisu wynikają „przeniesienie” terminów wypadających w dzień ustawowo wolny od pracy a tym samym wydłużenie terminów do opłacania składek na ubezpieczenie społeczne,
6. 45 ust. 3a ustawy o rehabilitacji, który odsyła do art. 57 § 4 Kodeksu postępowania administracyjnego – z tego przepisu wynikają „przeniesienie” terminów wypadających w dzień ustawowo wolny od pracy a tym samym wydłużenie terminów do złożenia wniosku Wn-U-G.